Έλληνες ναυτικοί εγκλωβισμένοι λόγω Covid-19 – Παράταση στο μπάρκο και ανησυχία για τους δικούς τους

Του Γιάννη Σοφιανού

ΜΕΛΒΟΥΡΝΗ. Η εκκίνηση άρσης περιοριστικών μέτρων που ελήφθησαν λόγω της πανδημίας του κορονoϊού έδωσε, ειδικά σε όσους ζουν σε Ελλάδα και Αυστραλία, μία «ανάσα αισιοδοξίας».

Αλλά τα στοιχεία που υπάρχουν για την ώρα, δείχνουν ότι ο ιός «SARS-CoV2», η ασθένεια Covid-19 που προκαλεί και κυρίως οι πρωτόγνωρες συνέπειές τους, θα μας ακολουθούν για καιρό.

Σημαντικές αλλαγές έχουν άλλωστε επέλθει ήδη στις ζωές μας και οι αντοχές ανθρώπων, συστημάτων και θεσμών, δοκιμάζονται.

Η καθημερινότητα όλων βρίσκεται σε φάση αναπροσαρμογής εδώ και μήνες και οι περισσότεροι αναρωτιούνται πως θα είναι η «επόμενη μέρα».

Την ίδια ώρα, χιλιάδες ναυτικοί των οποίων οι αρχικές συμβάσεις με τις εταιρείες τους έληξαν και έλαβαν παράταση, παραμένουν εγκλωβισμένοι σε πλοία, ανά τον Κόσμο: Σύνορα έκλεισαν, διεθνείς πτήσεις σταμάτησαν και ο επαναπατρισμός τους δεν κατέστη εφικτός.

Έλληνες επαγγελματίες που απασχολούνται στο Εμπορικό Ναυτικό (*) περιγράφουν στο «Νέο Κόσμο» πώς βιώνουν -ειδικά τις ημέρες αυτές της πανδημίας- την κοινωνική απομόνωση στα πλοία και πόσο έχει επηρεαστεί η ζωή τους εν γένει.

Σε μία περίπτωση μάλιστα, αυτή του 35χρονου ‘Β Μηχανικού, Π.Κ., η αγωνία έχει κορυφωθεί. «‘Καίγομαι’ να βγω γιατί η σύντροφός μου, η Γιώτα, είναι έγκυος και περιμένουμε κοριτσάκι στο τέλος του μήνα… Γεννάει και θα ήθελα πάρα πολύ να είμαι εκεί. Είναι κάτι που δε συμβαίνει κάθε μέρα ή κάθε χρόνο. Είναι κάτι μοναδικό, πρωτόγνωρο, για μένα και για τον καθένα, αντίστοιχα», δήλωσε, καθώς λόγω του κορονοϊού το μπάρκο του πήρε παράταση 2,5 μηνών, έως τώρα. «Συνεχίζω να έχω ελπίδες ότι τέλος του μήνα που πιάνουμε Ευρώπη θα με ξεμπαρκάρουν να είμαι δίπλα στη σύντροφό μου όταν η κόρη μας θα έρχεται στον κόσμο…».

Εν πολλοίς, εν μέσω της πανδημίας οι ναυτικοί νιώθουν σαν μετανάστες που δεν ξέρουν πότε θα γυρίσουν στα πάτρια εδάφη να αγκαλιάσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα. Ένα συναίσθημα ιδιαίτερα δυνατό και γνώριμο ειδικά στους ομογενείς μας.

Για παράδειγμα ο Π.Σ., 45 ετών, πλοίαρχος Ά (καπετάνιος) του Εμπορικού Ναυτικού με 15 χρόνια θαλάσσια υπηρεσία (σ.σ. αυτό σημαίνει πως έχει συνολικά ταξιδέψει με πλοία 15 χρόνια).

Είναι παντρεμένος και πατέρας δύο ανήλικων κοριτσιών (σ.σ. ταξίδευε όταν γεννήθηκε η δεύτερη κόρη του και δεν ήταν εκεί στη γέννησή της).

Με την αρχική σύμβασή του να έχει λήξει, αντί να ξεμπαρκάρει από την Ουκρανία στα μέσα Μαρτίου, προερχόμενος από λιμάνι της Τουρκίας, επέστρεψε στην Κίνα με ενδιάμεσο τη Σιγκαπούρη για πετρέλευση. Περίπου 30 ημέρες ταξίδι.

Μετά από μερικές ημέρες αναμονής στο λιμάνι εκεί, έγινε γνωστό ότι επιστρέφει στην Ουκρανία (άλλες 30 ημέρες). Είναι άγνωστο ωστόσο αν θα καταφέρει να βγει στο λιμάνι αυτό ή θα χρειαστεί να περιμένει επιπλέον 30-35 ημέρες μέχρι να πάνε σε κάποιο λιμάνι στην Ασία, οπότε ίσως κάπου στον Ιούλιο μπορεί να γίνει αντικατάσταση πληρώματος και ο ίδιος να βρεθεί κοντά στην οικογένειά του.

««Μυρωδιά» από Ελλάδα και λαχτάρα για την επιστροφή στην πατρίδα καθώς το καράβι περνά ανοιχτά από τα νότια της Κρήτης».

«Κατά καιρούς έχει τύχει ξανά, για κάποιο λόγο, όπως μη πρόσφορου λιμανιού ή ‘βολικής’ χώρας για επαναπατρισμό να μένουμε με τη λαχτάρα… Αλλά ξέρεις ότι στο επόμενο λιμάνι θα φύγεις μετά από 1-2 εβδομάδες. Τώρα δεν ξέρουμε τίποτα. Δεν έχουμε κάτι να καρτερούμε», ανέφερε ο ίδιος.

«Μας στερούν την επιλογή της στιγμής, της χαράς, του ποτέ θα επιστρέψουμε στα σπίτια μας, στις οικογένειές μας, στη χώρα μας, ή έστω μία βόλτα στο λιμάνι, να χαλαρώσουμε λίγο να ξεφύγουμε από τη λαμαρίνα, να αγοράσουμε τα αυτονόητα και δεδομένα για όσους είναι στη στεριά, ένα σαμπουάν, μία οδοντόκρεμα…».

Όπως λένε οι ναυτικοί, ανησυχούν ακόμη πιο έντονα για τους δικούς τους στις ιδιαίτερες πατρίδες τους λόγω του κορονοϊού, παρότι με τις νέες τεχνολογίες και ειδικά το διαδίκτυο η επικοινωνία μπορεί να είναι πιο τακτική και πιο άμεση, με εικόνα. Η πρόσβαση στο ίντερνετ δεν είναι βέβαια δεδομένη ακόμη και σήμερα, σε όλα τα καράβια.

Άλλοι, πιο «τυχεροί», πρόλαβαν και ξεμπάρκαραν. Χρειάστηκε να περιμένουν 14 ημέρες καραντίνας στη στεριά, μέχρι να αγκαλιάσουν τα αγαπημένα τους πρόσωπα.

Από την άλλη, αυτοί που είχαν προγραμματίσει το νέο τους μπάρκο, είχαν κάνει τη διαχείριση των χρημάτων τους βάσει αυτής της ημερομηνίας και τώρα βρίσκονται υπό οικονομική πίεση.

«Κανονικότητα» o κοινωνικός περιορισμός για τους ναυτικούς

Το «lockdown», σημειωτέον, αποτελεί «κανονικότητα» για τους ναυτικούς του Εμπορικού Ναυτικού σε κάθε μπάρκο, όταν για πολλούς μήνες κάθε χρόνο ζουν στον περιορισμένο χώρο του πλοίου, με τους ίδιους συνεργάτες -με τους οποίους έχουν όχι σπάνια ασυμφωνία χαρακτήρων- κάπου στην ανοιχτή θάλασσα.

Μπορεί να «πιάσουν» λιμάνι για ώρες μόνο, μετά από 20-30 ή και περισσότερες μέρες ταξιδιού και πολλές φορές να μην πατήσουν καν πόδι στη στεριά, καθώς η φόρτωση και η εκφόρτωση γίνεται αγχωτικά, υπό αυστηρούς ελέγχους, σε ώρες, με τα σύγχρονα μέσα πια.

Διέλευση των Στενών του Βοσπόρου.

Συχνά, πραγματοποιείται παράλληλα η παραλαβή τροφοεφοδίων, αναλώσιμων και ανταλλακτικών απαραίτητων για το επόμενο ταξίδι.

Αξίζει να σημειωθεί ότι εν μέσω της πανδημίας, όπως λένε, τα πρωτόκολλα επιθεωρήσεων στα λιμάνια έχουν χαλαρώσει. Ωστόσο, η δουλειά γίνεται, εξίσου αποτελεσματικά, χωρίς ωστόσο όλο αυτό το άγχος. Κάτι που κάνει πολλούς εργαζόμενους στην Εμπορική Ναυτιλία να αναρωτιούνται ποιοι εν τελεί επωφελούνται από τα υπάρχοντα συστήματα.

Επίσης, πολλές φορές κατά το μπάρκο, οι ναυτικοί πρέπει να περιμένουν στα αγκυροβόλια (στην ανοιχτή θάλασσα συχνά, για μέρες ή ακόμη και εβδομάδες, μέχρι να παραλάβουν ή να αφήσουν φορτίο ή ακόμη και εντολές από την εταιρεία για τον επόμενο ναύλο-προορισμό.

Δεν είναι λίγες οι φορές που προγραμματίζουν να είναι κοντά στους αγαπημένους τους, σε γιορτές, διακοπές, αλλά ένα τηλεφώνημα να τους κάνει να αλλάξουν σχέδια, είτε γιατί πρέπει να μπαρκάρουν άμεσα, είτε γιατί πρέπει να παρατείνουν την παραμονή τους στο πλοίο.

Όσον αφορά στα θέματα Υγείας, η ζωή τους κυριολεκτικά, κρέμεται από «μια κλωστή» και τις λεπτομέρειες τήρησης των κανόνων ασφαλείας. Ακόμη και ένας μικροτραυματισμός μπορεί να προκαλέσει σοβαρή μόλυνση, με την πρόσβαση σε ιατρική περίθαλψη άμεσα να είναι ανέφικτη.

Εικόνες εξαιρετικά αγριεμένης θάλασσας και την ανησυχία που έχουν συχνά βιώσει, αποφεύγουν να τα περιγράψουν, ώστε να μην φοβούνται οι δικοί τους για τη ζωή τους όταν είναι μπαρκαρισμένοι.

Μάλιστα, όπως η καραντίνα δεν είναι σενάριο φαντασίας γι αυτούς, το ίδιο πραγματικό είναι και το ενδεχόμενο να βρεθούν αντιμέτωποι με πειρατές, σε κάποιες γωνιές της Υφηλίου.

Γι αυτό άλλωστε σε κάποια ταξίδια, που περνούν από επικίνδυνες θαλάσσιες διαδρομές, έχουν εν πλω και ομάδες ασφάλειας, φρουρούς, συνήθως ενόπλους.

Οι ναυτικοί αυτοί, ωστόσο, συμβάλουν τα μέγιστα, ώστε ο υπόλοιπος Κόσμος να λειτουργεί όσο το δυνατόν πιο απρόσκοπτα, ειδικά υπό αυτές τις πρωτόγνωρες συνθήκες της πανδημίας.

Εκατομμύρια τόνοι εμπορευμάτων, πολύτιμα τρόφιμα και πρώτες ύλες, παρά τις αντιξοότητες, συνεχίζουν να φτάνουν στους προορισμούς τους.

Σε αυτή τη συγκυρία όμως, τα σύνορα στις περισσότερες χώρες έχουν κλείσει και δεν είναι πια εύκολο για τις ναυτιλιακές εταιρείες να συντονίσουν αντικατάσταση των πληρωμάτων.

Συνεχίζεται απρόσκοπτα ο ανεφοδιασμός με τα απαραίτητα είδη για τη διαβίωση στα πλοία -ακόμη και με αντισηπτικά και μάσκες πλέον- αλλά η κόπωση, η ανησυχία και ο νόστος των ανθρώπων αυτών ογκώνεται.

 

Η καραντίνα και οι ναυτικοί

Η καραντίνα από -για πολλούς- σενάριο επιστημονικής φαντασίας για ταινίες, κατέστη πραγματικότητα λόγω του κορονοϊού.

Περισσότερο εξοικειωμένοι με τον όρο καραντίνα είναι -εκτός από τους εργαζόμενους στον τομέα της Υγείας- οι ναυτικοί ανά τον Κόσμο.

Γάλλοι(«une quarantaine de jours», 40 ημέρες) και Ιταλοί («quarantina giorni», 40 ημέρες) «διεκδικούν» την προέλευση της λέξης που αναφέρεται σε χρονικό διάστημα απομόνωσης(**).

Σύμφωνα με εγκυκλοπαιδικές αναφορές, η καραντίνα έχει τις ρίζες της στο 1347 και την εποχή της μαύρης πανώλης ή μαύρου θανάτου (πανούκλας).

Για να μειώσουν τον κίνδυνο μετάδοσης της ασθένειας, όλα τα καράβια παρέμεναν στ’ ανοιχτά, πριν πλησιάσουν για παράδειγμα στο λιμάνι της Βενετίας.

Αρκετούς αιώνες μετά, το 1947, ο «ποιητής των ναυτικών», Νίκος Καββαδίας, στο ποίημα «Καραντί», που περιλαμβάνεται στη συλλογή «Πούσι», θα κάνει αναφορά σε «…Παντιέρα κίτρινη σινιάλο του νερού» (Παντιέρα κίτρινη = Σημαία κίτρινη, την οποία σηκώνουν τα πλοία που είναι σε καραντίνα).

Συνώνυμο της καραντίνας είναι η υγειονομική κάθαρση, η απομόνωση, ο περιορισμός, η επιτήρηση. Αντώνυμο η ελευθεροκοινωνία.

«Πριν φτάσουμε στο αγκυροβόλιο. Ζητάμε ελευθεροκοινωνία. Να έρθουν οι ‘quarantine officers’, συνήθως γιατροί για να επιτρέψουν την επιβίβαση των υπολοίπων Αρχών. Να βεβαιώσουν ότι είμαστε υγιείς και ότι δεν υπάρχει ασθένεια μεταδοτική στο καράβι. Όχι μόνο τώρα με τον κορονοϊό. Κάθε φορά που φτάνουμε σε αγκυροβόλιο ή λιμάνι. Η κίτρινη σημαία είναι το γράμμα ‘Q’ στο αλφάβητο των σημαιών», εξηγεί ο πλοίαρχος Π.Σ.

Στις μέρες μας, μέσα από τις τηλεοπτικές κάμερες και το διαδίκτυο η καραντίνα συνδέθηκε αρχικά με επιβαίνοντες σε κρουαζιερόπλοια, όπου καταγράφηκαν κρούσματα του κορονοϊού, αλλά και θάνατοι λόγω της ασθένειας Covid-19 που προκαλεί.

Μετά από λίγο καιρό, βέβαια, η κοινωνική απομόνωση έγινε αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας.

 

Έλληνες ναυτικοί για τη ζωή «στη λαμαρίνα» και τον κορονοϊό

– Με καταγωγή από τη Χίο, ο Μ.Κ. είναι πλοίαρχος Ά του Εμπορικού Ναυτικού. 45 ετών σήμερα, ταξιδεύει «από το 1994 στη ‘λαμαρίνα’, μόνο στα βαπόρια», όπως λέει χαρακτηριστικά.

Με τη σύζυγό του και τα δυο του παιδιά, δεν έχει βρεθεί σε περιόδους εορτών, «πάνω από 15 φορές, ακριβώς δεν θυμάμαι πια».

«Το πιο δύσκολο κομμάτι για ένα ναυτικό», σημειώνει, «είναι 15 μέρες πριν μπαρκάρει και 15 μέρες αφού μπει στο πλοίο: Συναίσθημα παρόμοιο με όταν χάνεις ένα δικό σου άνθρωπο».

«Στα πλοία -συμπλήρωσε- δεν καταλαβαίνεις εορτές ή διακοπές. Παθαίνεις πλήρη αναισθησία. Πολλές φορές, λόγω του φόρτου εργασίας ή θεωρεί ότι δεν έγινε και τίποτε σημαντικό ή δεν το θυμάσαι έπειτα καθόλου».

Σε σχέση με το επάγγελμα του ναυτικού εν μέσω της πανδημίας, ο καπετάνιος απάντησε: «Στο χωριό μου λένε ήταν στραβό το κλήμα, το έφαγε και ο γάιδαρος… Εκτιμώ ότι σε τέτοιες καταστάσεις επωφελούνται αρκετά εταιρείες για να αποφύγουν αντικαταστάσεις πληρωμάτων και φυσικά έχει γίνει ακόμη πιο επικίνδυνο το επάγγελμα μας καθώς υπάρχει μηδενική προστασία».

«Τα γραφεία -διευκρίνισε- από εγκυκλίους και μηνύματα, καλά τα πάνε, αλλά πραγματική προστασία για τα πληρώματα δεν προσφέρουν, δίνοντας την εντύπωση ότι δεν τους ενδιαφέρει καν η ζωή μας, προκειμένου να εξυπηρετηθούν τα συμφέροντα του πλοίου. Μέτρα έχουν ληφθεί, αλλά μόνο στα χαρτιά. Είναι αδύνατον λόγω της φύσης της εργασίας μας να ληφθούν πραγματικά αποτελεσματικά μέτρα. Όταν βρίσκομαι σε λιμάνι δε νιώθω ασφαλής και στα πλοία δεν υπάρχουν γιατροί ή εντατικές…».

Παράλληλα, η ανησυχία για τους δικούς του ογκώνεται, ενώ προβλέπει ότι για τις επόμενες 6-8 εβδομάδες δύσκολα θα ξεμπαρκάρει κάποιος.

«Περιορισμός» επί του πλοίου εν μέσω της απεραντοσύνης της θάλασσας».

«Προσπαθώ να είμαι αισιόδοξος όσο γίνεται. Όπως και σε όλα τα επαγγέλματα θεωρώ ότι θα υπάρξουν κάποιες αλλαγές. Στον κλάδο μας ίσως ακόμη μεγαλύτερη δυσκολία στα μπάρκα και στα ξέμπαρκα… Ίσως εκμεταλλευτούν καταστάσεις οι εργοδότες και αλλάξει και κάτι στο οικονομικό κομμάτι ως προς τα έσοδα μας, όπως και σε άλλους κλάδους», κατέληξε ο καπετάνιος.

Αξίζει δε να σημειωθεί ότι κατά το διάστημα της πανδημίας στα πλοία δεν επιβιβάζονταν επιθεωρητές από το εκάστοτε κράτος ή τα γραφεία της εταιρείας και χωρίς άγχος και πίεση γίνονται οι λειτουργίες φόρτωσης/εκφόρτωσης.

Αντικαταστάσεις, δύσκολα μπορούν να γίνουν, υπό τις παρούσες παγκόσμιες συνθήκες, αλλά μπορούν για παράδειγμα να προσφέρουν κάτι παραπάνω στους «εγκλωβισμένους» εν πλω ή στη στεριά, όπως λένε ορισμένοι ναυτικοί 

Για παράδειγμα δωρεάν επικοινωνίες ή κάποιο επιπλέον χρηματικό ποσό για τους «μέσα» ή κάτι ως προκαταβολή για τους «έξω» 

– Ο Α.Μ. είναι 42 ετών και εργάζεται ως Ά Μηχανικός στο Εμπορικό Ναυτικό, καθώς πλέον έχει 12 έτη θαλάσσια υπηρεσία και 1 χρόνο ως επιβλέπων μηχανικός σε εταιρεία ανακαινίσεων 

Είναι πατέρας δύο παιδιών και το 90% των εορτών (Χριστούγεννα, Πρωτοχρονιά, Πάσχα, ονομαστικές, γενέθλια) και των διακοπών, το έχει περάσει μακριά από την οικογένεια του 

Τα συναισθήματά του, ειδικά τις περιόδους που έπρεπε να μπαρκάρει ή «δεν ήταν εκεί» για κάποια ειδική περίσταση 

«Θλίψη, νοσταλγία, θυμός, επιθυμία…αλλά και στέρηση, ακόμη και για τα πιο απλά πράγματα. Νεύρα κι άγχος λόγω του εγκλεισμού και των συνθηκών εργασίας. Όλα αυτά μάλιστα ακόμη πιο έντονα στις περιόδους γιορτών» 

Πλέον, με την πανδημία, ο ίδιος έχει επηρεαστεί οικονομικά και επαγγελματικά, όπως λέει, «λόγω των μέτρων προστασίας της δημόσιας και προσωπικής υγείας, καθώς προκύπτουν δυσκολίες πρακτικότητας ένεκα ανέπαφων συναλλαγών» 

Ήταν από τους πιο τυχερούς, που επέστρεψε στην Ελλάδα τον Μάρτιο, μετά από μπάρκο πολλών μηνών 

«Κατά τον επαναπατρισμό μου, εκτιμώ ότι τα μέτρα που ελήφθησαν ήταν ελλιπή… Ξεκίνησα από το Περθ της Αυστραλίας, με στάση στο Ντουμπάϊ και βρέθηκα στην Αθήνα. Τότε δεν έγινε πουθενά κανένας έλεγχος, ούτε στο αεροδρόμιο Ελευθέριος Βενιζέλος. Υπήρχε ωστόσο η οδηγία του Εθνικού Οργανισμού Δημόσιας Υγείας (ΕΟΔΥ) να παραμείνω σε καραντίνα 14 μέρες. Εθελοντικά έμεινα σε δωμάτιο ξενοδοχείου το διάστημα αυτό, παρακολουθώντας την υγεία μου. Την 15η μέρα, αφού δεν παρουσίασα συμπτώματα επέστρεψα στο σπίτι μου και τους δικούς μου», είπε και πρόσθεσε 

«Όλο το διάστημα επικρατούσε φόβος, θλίψη και απογοήτευση λόγω της απομόνωσης. Από την άλλη ακόμη δεν μπορώ να πω ότι νιώθω πλήρως ασφαλής. Νιώθω ότι ρισκάρουμε συνεχώς».

Φόρτωση σιδηρομεταλλεύματος από το Port Hedland στη Δυτική Αυστραλία.

Ο Π.Κ.,‘Β Μηχανικός του οποίου, όπως προαναφέρθηκε, η σύντροφος πλησιάζουν οι μέρες να γεννήσει, ταξιδεύει με «γκαζάδικο» (πετρελαιοφόρο) αυτό τον καιρό. «Δεν φοβόμαστε ιδιαίτερα στο πλοίο, ούτε έχουμε πολύ ανησυχία για τους δικούς μας έξω. Είχαμε πλήρη επικοινωνία, μια εικόνα για το τι γίνεται. Ο μεγαλύτερος φόβος μας ήταν ότι δεν θα φύγουμε από εδώ μέσα, ότι έχει περάσει ο καιρός και δεν γίνεται να φύγουμε… Όσο να πεις έχει κούραση και παύεις να λειτουργείς, θες να ξεκουραστείς και δεν μπορείς!», είπε.

«Δεν υπήρχε καθόλου ενημέρωση για τους ναυτικούς από κανέναν λες και δεν υπήρχαμε. Αυτό βολεύει τους εφοπλιστές γιατί κερδίζουν χρήματα από εισιτήρια, αλλαγές, καραντίνες. Ο μεγαλύτερος φόβος ήταν να μην κολλήσει κανένας μέσα στο πλοίο αν έρθουν καινούργιοι και μείνει το πλοίο καραντίνα και δεν βγάζουν λεφτά. Σε ένα φορτηγό στην Ασία, υπήρξαν αναφορές ότι πέθανε ένας καπετάνιος, νέος, από καρδιακή προσβολή και δεν τον άφηναν οι χώρες να τον βγάλουν έξω να τον ταξιδέψουν, να πάνε να τον θάψουν και τον είχαν στο ψυγείο του πλοίου. Δεν ξέρω αν αληθεύει, αλλά είναι ενδεικτικό της κατάστασης την οποία βιώνουμε, ειδικά εμείς οι ναυτικοί. Άστα τίποτα, καμία ενημέρωση και σαν να μην υπάρχουμε για όλους και για όλα τα κράτη!», επεσήμανε ο ίδιος.

– Ο Μ.Χ., 35 ετών, ανθυποπλοίαρχος του Εμπορικού Ναυτικού και απασχολείται στα καράβια από το 2012. Ο ίδιος έχει 3 χρόνια θαλάσσια υπηρεσία. Σπούδασε τοπογράφος μηχανικός «έως το 2010, μέχρι πριν τα Μνημόνια», όπως επεσήμανε χαρακτηριστικά.

«Σκοπεύω να παντρευτώ το επόμενο καλοκαίρι», ανέφερε, τονίζοντας πάντως ότι ήδη έχει κάνει 4 φορές Χριστούγεννα και Πάσχα μακριά από τους δικούς του ανθρώπους. «Πάμε και για το 4ο καλοκαίρι όπως φαίνεται», πρόσθεσε.

«Κάθε φορά πριν μπαρκάρω το ίδιο συναίσθημα: ‘Που πάω πάλι; Τι κόσμο θα βρω;’. Μετά τις πρώτες μέρες τα πράγματα αλλάζουν. Συνηθίζω και μπαίνω στη ρουτίνα της καθημερινότητας. Το επάγγελμα κατά την δική μου εμπειρία δεν είναι πολύ δύσκολο. Η δυσκολία είναι ότι βρίσκομαι μακριά από τους δικούς μου ανθρώπους κι ανάλογα με τους άλλους ναυτικούς, τους διαφορετικούς χαρακτήρες, τα πράγματα γίνονται καλύτερα ή χειρότερα», δήλωσε ο ίδιος.

Για την επικοινωνία σημείωσε ότι η ποιότητά της έχει βελτιωθεί τα τελευταία χρόνια, αλλά «δυστυχώς το ίντερνετ και το δορυφορικό τηλέφωνο είναι ακόμη πολύ ακριβά».

«Προσωπικά -συνέχισε- όταν έρχονται οι γιορτές, οι μέρες στο καράβι περνάνε λίγο καλύτερα και παρόλο που μου λείπουν οι δικοί μου δεν αλλάζει κάτι ουσιαστικά. Ίσως επειδή δεν έχω ακόμα δική μου οικογένεια και παιδιά».

Σε σχέση με την πανδημία και την παράταση στο μπάρκο του, δήλωσε πως κλείνει 10 μήνες στο καράβι. «Ήταν να ξεμπαρκάρω σε λίγες μέρες από τη Σιγκαπούρη, αλλά μέχρι στιγμής έχει ‘παγώσει’ τις αλλαγές πληρωμάτων. Οι τελευταίοι από το πλήρωμα που ξεμπάρκαραν ήταν στις 5 Φεβρουαρίου. Από τότε υπάρχει απαγόρευση. Δεν υπήρχαν μέτρα ασφαλείας τότε. Εξαιτίας του ότι πηγαίναμε στην Κίνα όμως, δεν ξεμπαρκάρει ο γραμματικός (σ.σ. υποπλοίαρχος), ο οποίος επίσης είχε δηλώσει παραίτηση. Ο λόγος είναι ότι ο αντικαταστάτης του φοβήθηκε λόγο του ιού».

«Ψυχολογικά -συνέχισε- δεν μπορώ να πω ότι έχει αλλάξει κάτι. Αν και υπάρχει ανησυχία για τους γονείς μου κυρίως που είναι μεγαλύτεροι σε ηλικία. Πάντα ως ναυτικός θέλω να είναι καλά οι δικοί μου και το μόνο που με ενδιαφέρει είναι ‘να είναι αυτοί καλά κι εγώ κάτι θα κάνω’. Ευτυχώς η κατάσταση στην Ελλάδα δεν έχει ξεφύγει».

«Στο πλοίο -συμπλήρωσε- τα μέτρα που λαμβάνουν οι εταιρείες είναι τα βασικά, φαντάζομαι όπως και στη στεριά. Το πρόβλημα είναι ότι λόγω επαγγέλματος αναγκάζεσαι να πιάσεις πράγματα τα οποία άνθρωποι που ανεβαίνουν στο καράβι έρχονται σε επαφή. Για παράδειγμα ο πιλότος στη γέφυρα αναγκαστικά θα ακουμπήσει τα όργανα για να κάνει σωστά τη δουλειά του. Τα γάντια, αν φοράει, δε ξέρουμε πόσες φορές τα χρησιμοποίησε. Η εταιρεία από την πλευρά της μας ενημέρωσε άμεσα και γενικότερα υπάρχει αίσθηση ασφάλειας».

Όσον αφορά στις προβλέψεις του για αλλαγές λόγω του κορονοϊού, είπε: «Το επάγγελμα μας θεωρώ ότι δε θα αλλάξει εξαιτίας του ιού! Γενικότερα όσα χρόνια είμαι στο ναυτικό επάγγελμα τα πράγματα μου φαίνονται ίδια. Γίνονται κάποιες αλλαγές όπως π.χ. καλύτερο ίντερνετ και ενημέρωση, αλλά αυτά δεν εξαρτώνται από την κρίση. Ούτε αισιοδοξία υπάρχει, ούτε απαισιοδοξία. Κυρίως αδιαφορία υπάρχει γιατί πολύ απλά αποφασίζουν ‘άλλοι’ για εμάς».

Αποβίβαση της ομάδας των φρουρών με τις χαρακτηριστικές λευκές φόρμες.

Ο κ. Στυλιανός Λαλούσης, είναι 41 ετών, ιδιωτικός φρουρός σε εμπορικά πλοία εδώ και 6 χρόνια. Έχει περάσει επίσης πολλές γιορτές και διακοπές μακριά από την οικογένειά του 

«Τα συναισθήματα είναι περίεργα όταν φεύγω γιατί λέω ‘άντε πάλι απ’ την αρχή’. Νιώθω ότι εγκαταλείπω τους δικούς μου ανθρώπους», ανέφερε 

Σε σχέση με τον κορονοϊό, επεσήμανε ότι δεν έχει επηρεαστεί ψυχικά γιατί πιστεύει ότι «πίσω από αυτή την κατάσταση κρύβεται ένα μεγάλο παιχνίδι, οικονομικό για φτωχοποίηση των λαών».

«Επαγγελματικά, δε με έχει επηρεάσει ακόμη. Υπάρχουν δυσκολίες να μπαρκάρω και να ξεμπαρκάρω και μικρά προβλήματα σε κάποια λιμάνια, αλλά αυτό συμβαίνει για όλους», πρόσθεσε 

«Μέτρα έχουν ληφθεί επίσης εν πλω», διευκρίνισε. «Φοράμε μάσκες και φόρμες, ειδικές, ‘ψέκασμα’ στα λιμάνια και όταν αποβιβαζόμαστε πηγαίνουμε σε ξενοδοχείο για καραντίνα», δήλωσε και επεσήμανε πως όταν ταξιδεύει με το πλοίο νιώθει ασφάλεια, αλλά κι έξω «όπου βγαίνω δεν το σκέπτομαι αρνητικά, δε με επηρεάζει…» 

Ο ίδιος δεν ανησυχεί για τους δικούς του αυτή τη στιγμή. «Αν έμπαινε κάποιος από αυτούς στο νοσοκομείο, ναι, θα ανησυχούσα γιατί εκεί μπορεί ή να κόλλαγε τον ιό ή να του έδιναν κάποιο πειραματικό φάρμακο. Αυτή είναι η γνώμη μου. Αυτό που μου λένε οι δικοί μου κι αυτό που ζουν είναι πως δεν πιστεύουν όλα αυτά τα τραγικά που λένε οι τηλεοράσεις. Αυτά που πάνε να ‘περάσουν’. Τα θεωρούν ‘πλύση εγκεφάλου’» 

Εκτιμά πάντως ότι με την πανδημία θα υπάρχουν δυσκολίες στα αεροδρόμια και στα λιμάνια και ότι η δική του εργασία είναι πιθανό, 50%-50%, να επηρεαστεί.

Ο κ. Ευάγγελος Σταρίδας, 45 ετών, έχει 4 χρόνια στα καράβια και όπως οι συνάδελφοί του έχει περάσει πολλές γιορτινές στιγμές εν πλω. «Τα συναισθήματα κάθε φορά που μπαρκάρω, είναι ανάμεικτα… Ένα από τα πρώτα συναισθήματα είναι η παραδοχή, του ότι πρέπει να δουλέψω. Το άλλο δυνατό συναίσθημα, είναι ότι αποχωρίζομαι το παιδί μου! Όταν είναι περίοδος εορτών πάνω στο καράβι, γίνεται πιο έντονο το συναίσθημα της νοσταλγίας. Οι χαρές μας, λόγο αναγκών και οικονομικής κατάστασης, είναι όλο και λιγότερες. Είναι από τις λίγες στιγμές, που ίσως μπορείς να επιτρέψεις στον εαυτό σου, να νιώσει για λίγο αδύναμος, και να σκεφτείς ‘γιατί να μην είμαι και εγώ μαζί τους’!».                                                                               

Σε σχέση με την πανδημία είπε πως «η κατάσταση τώρα με τον κορονοϊό, έχει δημιουργήσει ανασφάλεια, καχυποψία και μεγάλες δυσκολίες στον τομέα της εργασίας! Πολλοί ναυτικοί και συνάδελφοι φρουροί, έχουν εγκλωβιστεί στα καράβια, λόγω ‘κλειστών’ λιμανιών και αεροδρομίων, επηρεάζοντας ψυχολογικά και σωματικά τις αντοχές μας!».

Πρόσθεσε δε ότι «το ίδιο όμως συμβαίνει και με αυτούς που έχουν μείνει εκτός καραβιών για τους ίδιους λόγους, και αντιμετωπίζουν ακόμα μεγαλύτερα προβλήματα βιοπορισμού. Όπως και σε κάθε τομέα εργασίας!»

Φόρτωση κάρβουνου στο Murmansk της Ρωσίας.

Ακόμη εξήγησε ότι «τα μέτρα που έχουν ληφθεί στα λιμάνια, ανάλογα με τις δυνατότητες και τις υποδομές του εκάστοτε κράτους, είναι υποτίθεται επαρκή, όμως πάντα υπάρχει περιθώριο βελτίωσης». Αλλά ο ίδιος υποστήριξε ότι δε νιώθει «απόλυτα ασφαλής» όταν βγαίνει σε λιμάνι.

Ενημερώνεται για την κατάσταση στην Ελλάδα και όπως είπε: «Ανησυχώ για την οικογένειά μου, περισσότερο από ότι ανησυχούν αυτοί οι ίδιοι, διότι δεν βρίσκομαι εκεί να μπορώ να τους προσέχω!

Αυτό που συνέχεια μου λένε, είναι να προσέχω εγώ!».

Η εκτίμηση του για την «επόμενη μέρα» είναι πως «όλα τα επαγγέλματα επηρεάστηκαν και θα επηρεαστούν περισσότερο στην πορεία. Δεν είμαι πολύ αισιόδοξος, για τις επιπτώσεις που θα εμφανιστούν, μετά από αυτήν την κρίση. Ούτε για τον υπόλοιπο κόσμο, ούτε για την πατρίδα!».

«Καλή δύναμη εύχομαι σε όλους τους ναυτικούς, και να γυρίσουν γεροί στα σπίτια τους!!!», κατέληξε.

Ο κ. Βασίλης Λούτας, 51 ετών, είναι αρχηγός ομάδας ασφάλειας. «Είμαι απόστρατος των ειδικών δυνάμεων του Πολεμικού Ναυτικού. ‘Βατραχάνθρωπος’ με 25 χρόνια υπηρεσία και έχω και 8 χρόνια υπηρεσία σαν ένοπλος φρουρος εμπορικών πλοίων», δήλωσε.

Είναι παντρεμένος και πατέρας τριών παιδιών και έχει περάσει αρκετές ιδιαίτερες στιγμές μακριά από την οικογένειά του.

«Τα συναισθήματα ανάμεικτα: υπάρχει λύπη για το ότι αφήνουμε πίσω και μακριά τα αγαπημένα πρόσωπα, αλλά και ευχαρίστηση που μπορώ μέσα από μια δουλειά να νιώθω ζωντανός, καθώς με εκφράζει αυτό που κάνω», είπε.

Σε σχέση με τον κορονοϊό, ανέφερε ότι «προσωπικά υπάρχει προβληματισμός πιο πολύ, παρά φόβος. Μία μια ανησυχία πάντως είναι δεδομένη… Είμαι λίγο αγχωμένος, αλλά δεν φοβάμαι».

«Επαρκή μέτρα -συμπλήρωσε- σε μια πανδημία, που προκλήθηκε από έναν άγνωστο ιό, υποτίθεται δεν υπάρχουν. Έστω κάποια υποτυπώδη που λαμβάνουν κάποια κράτη, κάτι είναι κι αυτό».

Για τον χώρο εργασίας του εκτιμά ότι «θα αλλάξουν κάποια πράγματα, αλλά δεν νομίζω να αλλάξει κάτι δραματικά. Γενικά στη ζωή μου είμαι αισιόδοξος άνθρωπος».

– Ο Β.Α. είναι 30 ετών και αρχηγός ομάδας ασφάλειας, η οποία δραστηριοποιείται κυρίως σε πλοία που περνούν ανοιχτά από θαλάσσιες περιοχές της Αφρικής, όπου η πειρατεία γνώρισε αύξηση την περασμένη τις τελευταίες δεκαετίες 

Έχει 6 χρόνια εμπειρίας σε αυτή τη θέση και πριν αλλάξει πόστο από ένα καράβι σε άλλο, σχολίασε για τη ζωή του εν πλω 

«Πίσω στην Ελλάδα με περιμένουν οι δύο αδερφές μου και η μητέρα μου. Ο πατέρας μου δεν είναι στη ζωή πια, ενώ παραμένω άγαμος. Έως τώρα 5 φορές ήμουν μακριά τους Πάσχα, Χριστούγεννα και Πρωτοχρονιά», ανέφερε 

«Όταν φεύγω από την πατρίδα, τα συναισθήματα είναι παράξενα. Από την μια φεύγεις μακριά από οικογένεια και φίλους, από την άλλη είναι οι υποχρεώσεις που με την οικονομική κατάσταση στην Ελλάδα είναι δύσκολο να ανταπεξέλθεις» 

Σε σχέση με την πανδημία νιώθει ότι είναι πιο ασφαλής στο καράβι. «Η κατάσταση -είπε- δεν με έχει επηρεάσει και πολύ. Κρίνοντας από την κατάσταση στην Ευρώπη και την Ελλάδα είμαι πιο ασφαλής στο πλοίο. Πληρώνομαι κανονικά, κάτι το οποίο είναι πολύ σημαντικό γιατί θα χαθούν δουλειές και θα υπάρχει οικονομική δυσκολία στην Ελλάδα μετά από όλο αυτό» 

Η εταιρεία, σημείωσε, «από την πρώτη στιγμή ενημέρωσε για το πώς έχει η κατάσταση» με τον κορονοϊό. «Ακύρωσε όλες τις επιστροφές πληρωμάτων μέχρι νεοτέρας, ενώ για την ασφάλεια μας, φρόντισε επίσης να μας δοθούν μάσκες, γάντια και απολυμαντικά» 

Ο ίδιος, όπως ανέφερε, ενημερώνεται όσο πιο τακτικά γίνεται. «Υπάρχει μία ανησυχία μην πάθουν τίποτα οι δικοί μου… Όλοι μου λένε, ‘είσαι τυχερός που είσαι στο πλοίο τώρα!’, γιατί είναι δύσκολο να μένεις στο σπίτι σου σε καραντίνα και να μην πληρώνεσαι» 

Σε σχέση με τη Ναυτιλία και το ποιες αλλαγές μπορεί να επέλθουν, εκτίμησε ότι δεν θα αλλάξει πολύ το επάγγελμα. Αν και πρόσθεσε ίσως «στις πόλεις να μην μπορούμε να βγούμε όταν είμαστε σε λιμάνι, ενώ μπορεί να υπάρχει θέμα με τους επαναπατρισμούς»

Ο Σ.Β., 51 ετών με καταγωγή από τη Θεσσαλία, έχει απασχοληθεί ως εργάτης γης, έχει εμπειρία στις υπηρεσίες ιδιωτικής ασφάλειας ενώ έχει υπηρετήσει και στην Εθνική Φρουρά στην Κύπρο 

Τα τελευταία 3,5 χρόνια εργάζεται ως φρουρός αποτροπής επιθέσεων πειρατών. Αντί να ξεμπαρκάρει με την ομάδα του από την Αφρική, έφυγαν για Ισπανία. Εκεί επίσης δεν κατέβηκαν από το καράβι και πλέον ταξιδεύουν για Αμερική. Μέχρι τώρα έχει 1,5 μήνα περισσότερο στο πλοίο λόγω αδυναμίας επαναπατρισμού 

Όντας «εν πλω» έχει χάσει πολλές στιγμές με την οικογένειά του αυτά τα χρόνια 

«Είναι πολύ άσχημα τα συναισθήματα. Πολύ ας το πω ‘βαριά’. Δεν θέλω να φύγω… Δεν θέλουν να φύγω, κάθε φορά. Την περίοδο των εορτών είναι τρομερά πιο δύσκολο να τους αποχωριστώ. Είναι σα να προσπαθώ να ανέβω σε ένα τοίχο, ψηλό και λείο, χωρίς κανένα μέσο βοήθειας», είπε 

Η κατάσταση με τον κορονοϊό, είπε: «Προσωπικά, με έχει επηρεάσει πάρα πολύ διότι σκέφτομαι συνέχεια τους δικούς μου. Ήθελα να είμαι κοντά τους, να τους προσέχω όταν όλο αυτό ξεκίνησε. Αυτή είναι η πρωταρχική ‘δουλειά’ ενός πατέρα και συζύγου. Να είναι στα δύσκολα κοντά στην οικογένειά του. Είμαστε πολύ αγαπημένοι. Επαγγελματικά, έχω εργασία ενώ συνάνθρωποί μου έχουν απολυθεί και με πρόσχημα την κρίση λόγω του ιού» 

Σε σχέση με τη δική του ασφάλεια στο καράβι ανέφερε ότι «νιώθουμε και είμαστε ασφαλείς διότι μπαρκάραμε πολύ πριν την έξαρση του ιού. Για τα λιμάνια βέβαια δε γνωρίζω… Τα μέτρα στο πλοίο είναι μάσκες και γάντια, τα οποία ωστόσο δεν ήταν ειδικής χρήσης, αλλά εργασίας. Πιστεύω ότι θα έπρεπε να έχουν ληφθεί περισσότερα μέτρα, όπως tests» 

Συνεχίζει να ενημερώνεται, όπως μπορεί μέσω του διαδικτύου για το τι συμβαίνει στη χώρα, αλλά και από τις συνομιλίες με τη σύζυγό του. «Θέλω να είμαι αισιόδοξος, αλλά με όσα συμβαίνουν γύρω μας τα τελευταία 10-12 χρόνια, ειδικά στην Ελλάδα, δεν μπορώ να είμαι και δεν είμαι… Τα παιδιά όλων μας όμως δεν φταίνε. Ο χρόνος θα δείξει…Εύχομαι να βγω ψεύτης», επεσήμανε και κατέληξε 

«Όλα τα επαγγέλματα είναι δύσκολα. Έχουν θετικά και αρνητικά. Επαγγέλματα όμως, όπως του ναυτικού, για τα οποία αποχωρίζεσαι τους δικούς σου ανθρώπους για μήνες, γυρνάς και βλέπεις τα παιδιά σου να έχουν μεγαλώσει και δεν ήσουν εκεί να τα δεις κι άλλα πολλά είναι δύο σκαλιά μεγαλύτερος ο βαθμός δυσκολίας».

Γυμνάσιο διάσωσης με την ακτοφυλακή της Δανίας.

Ο Σ.Κ., 58 ετών είναι επίσης φρουρός σε ομάδα ασφάλειας. Έχει 5 έτη προϋπηρεσίας στα καράβια και άλλα 36 έτη στον Ελληνικό Στρατό ως αξιωματικός 

Είναι παντρεμένος και πατέρας δύο αγοριών, έχοντας περάσει πολλές στιγμές μακριά τους και μάλιστα για μεγάλα χρονικά διαστήματα, όπως διευκρίνισε.

«Φυσικά είναι δύσκολα, αλλά πρέπει κάθε φορά να επικεντρώνεσαι στο έργο που πρέπει να κάνεις, ώστε να είσαι ασφαλής, εσύ και οι γύρω σου», ανέφερε.

Η πρόβλεψη του για τον κορονοϊό είναι πως «η πανδημία έχει ήδη επηρεάσει και θα συνεχίσει να επηρεάζει στο μέλλον τη ζωή και την καθημερινότητα όλων μας. Είναι πλέον ένας παράγοντας…» 

Για την κατάσταση που επικρατεί στο καράβι, σημείωσε ότι «έχουν ληφθεί τα απαραίτητα μέτρα κι εγώ προσωπικά νιώθω ασφαλής».

Ωστόσο, όπως συμπλήρωσε, «φυσικά κι ο καθένας ανησυχεί για τους δικούς του ανθρώπους. Η λεπτή γραμμή είναι όμως στο πως μπορείς να δώσεις κουράγιο σε ανθρώπους που είναι τόσο πολύ μακριά. Πρέπει να το διαχειριστεί ψυχικά εσύ ο ίδιος πρώτα, ώστε σε δεύτερο χρόνο να δώσεις και ηθικό στους δικούς σου ανθρώπους».

Ο ίδιος πρόλαβε και ξεμπάρκαρε. Επέστρεψε σπίτι του, αλλά όπως είπε, «κάθισα σε καραντίνα 14 ημέρες, σε διαφορετικό χώρο. Ήταν σίγουρα μία πρωτόγνωρη εμπειρία, αλλά γνωρίζοντας ότι κι εσύ συνεισφέρεις στην ασφάλεια των δικών σου ανθρώπων, δε σε πειράζει αυτή η απομόνωση» 

Προβλέπει δε ότι «όλα τα επαγγέλματα θα αλλάξουν λόγω του ιού, σε μικρό ή σε μεγάλο βαθμό. Υπάρχει μια διάχυτη απαισιοδοξία, αλλά μέσα στα αρνητικά, υπάρχουν και θετικά, όπως αξίες που ήταν εν υπνώσει. Όπως η αξία της οικογένειας, η αγάπη για τον πλησίον, η ανάγκη της ουσιαστικής επικοινωνίας με άλλους».

(*) Ορισμένες δηλώσεις ναυτικών και φρουρών δημοσιεύονται με τα αρχικά των ονομάτων τους, προς αποφυγή οποιουδήποτε νομικού κωλύματος με τις ναυτιλιακές και τους όρους των συμβολαίων τους 

(**) Με πληροφορίες από το wikipedia.org.

ΠΗΓΗ